معرفی پرسشنامه:

پرسشنامه NEO يكي از جديدترين پرسشنامه هاي مربوط به ارزيابي ساخت شخصيت بر اساس ديدگاه تحليل عاملي است . اين آزمون به لحاظ انعكاس 5 عامل اصلي امروزه به عنوان يك مدل فراگير بر اساس تحليل عوامل محسوب مي شود و گستردگي كاربرد آن در ارزيابي شخصيت افراد سالم و نيز در امور باليني مي تواند يكي از مناسب ترين ابزار ارزيابي شخصيت باشد . اين آزمون به دليل بررسي هايِ گوناگون در گروه هاي سني و در فرهنگ هاي مختلف روي آن صورت گرفته است مي تواند يكي از جامع ترين آزمون ها در زمينه ارزيابي شخصيت باشد اين آزمون موضوع تحقيقات طي 15 سال گذشته بر روي نمونه هاي باليني و بزرگسالان سالم بوده است . از اين رو سودمندي آن هم در جريانات باليني و هم در جريانات تحقيقي ارزيابي شده است . پرسشنامه شخصيتي NEOPI-R جانشين تست NEO است كه در سال 1985 توسط مك كري و كاستا تهيه شده بود .اين پرسشنامه 5 عامل اصلي شخصيت و 6 خصوصيت در هر عامل يا به عبارتي 30 خصوصيت را اندازه مي گيرد . و بر اين اساس ارزيابي جامعي از شخصيت را ارائه مي دهد .اين پرسشنامه داراي دو فرم يكي (S) براي گزارش هاي شخصي است و شامل 240 سوال پنج درجه اي از كاملاً موافق تا كاملاً مخالف است كه توسط خود آزمودني درجه بندي مي شود و متناسب مردان و زنان در تمام سنين است . و ديگري فرم (R) يا تجديد نظر شده نام دارد و بر اساس درجه بندي هاي مشاهده گر است . اين فرم نيز داراي همان 240 سوال بوده با اين تفاوت كه با ضمير سوم شخص شروع مي شود .فرم (R) هم مي تواند به طور مستقل براي ارزيابي شخصيت به كار رود و هم به عنوان مكملي براي گزارش هاي شخصيِ فرم (S) و يا روايي آن مورد استفاده قرار گيرد (گروسی فرشی،1380) .
اين پرسشنامه فرم كوتاهي نيز به نام (NEO-FFI) نيز دارد كه يك پرسشنامه 60 سؤالي است و براي ارزيابي 5 عامل اصلي شخصيت به كار مي رود اگر وقت اجراي تست خيلي محدود باشد و اطلاعات كلي از شخصيت كافي باشد از اين پرسشنامه استفاده مي شود .از سوي ديگر اجراي اين آزمون از نظر هزينه و زمان مقرون به صرفه است مقياس هاي آن از اعتبار بالايي برخوردارند و همبستگي بين مقياس ها زياد است و از همه مهمتر اين آزمون بر خلاف ساير آزمون هاي شخصيتي ،‌ انتقادات كمتري بر آن وارد شده است (گروسي فرشي،1380).